پرداخت و موگیری فرش، فرایندی مهم پس از اتمام بافت است که نقش بسزایی در زیبایی و جلوه نهایی فرش ایفا می‌کند. این مرحله، که شامل کوتاه کردن پرزهای اضافی و هم‌سطح‌سازی سطح فرش می‌شود، نه تنها ظاهر فرش را آراسته‌تر می‌کند؛ بلکه باعث نمایان شدن هر چه بیشتر طرح و نقش آن می‌گردد. با این حال، پرداخت فرش، هنری ظریف و تخصصی است که نیازمند دقت و مهارت بالایی است. کوچک‌ترین اشتباه در این مرحله می‌تواند به آسیب‌های جبران‌ناپذیر و ناهمواری سطح فرش منجر شود. در این مقاله، قصد داریم به بررسی جامع مفهوم، انواع و روشهای پرداخت و موگیری فرش بپردازیم تا شما را با این جنبه مهم از هنر فرش‌بافی آشنا سازیم.
آشنایی با موگیری یا پرداخت فرش
پرداخت و موگیری فرش، مرحله‌ای مهم در فرآیند تولید فرش است که پس از جدا کردن قالی از دار و گره‌زنی الیاف انجام می‌شود. هدف اصلی این مرحله، کوتاه کردن پرزها و الیاف اضافی است که سطح فرش را ناهموار نشان می‌دهند. در اصطلاح قالی‌بافی، پرداخت و موگیری به معنای کوتاه کردن پرزها و خامه‌هایی است که ارتفاع بیشتری نسبت به سایر خامه‌های فرش دارند. این کار باعث می‌شود سطح فرش یکدست و صاف شود و زیبایی و ظرافت آن به نمایش درآید.
الیاف بلند در فرش‌ها، علاوه بر ایجاد سطح ناهموار، باعث می‌شوند که طرح فرش به خوبی مشخص نشود. بنابراین، داشتن نقشه‌ای منحصر به فرد به تنهایی برای زیبایی فرش کافی نیست. اگر مرحله پرداخت به درستی انجام نشود، فرش ظرافت و تمیزی مورد انتظار را نخواهد داشت. پرداخت و موگیری صحیح، نقش مهمی در نمایان کردن جلوه واقعی فرش و افزایش ارزش آن دارد. لازم به ذکر است برای تمیز کردن فرشهای دست بافت یا سایر فرشهای ماشینی مراجعه به کارخانه قالیشویی می‌تواند بهترین گزینه باشد.
انواع روش های پرداخت و موگیری فرش کدام است؟
عملیات پرداخت و موگیری برای انواع فرشهای دستبافت، ماشینی و تابلو فرش‌ها انجام می‌شود. انتخاب روش مناسب بستگی به نوع الیاف و ظرافت فرش دارد. در ادامه به انواع روشهای پرداخت و موگیری فرش اشاره می‌کنیم.
پرداخت فرش با روش ماشینی
در روش ماشینی رفع مو از روی فرش، از دستگاه‌های مخصوصی استفاده می‌شود که با عملکردی مشابه قیچی یا تیغ، خامه‌های بلند فرش را کوتاه می‌کنند. این دستگاه‌ها از اجزای مختلفی از جمله شانه (قسمت جلویی دستگاه)، دو دینام برقی، تیغ تیز و مخزن جمع‌آوری پرزهای بریده شده تشکیل شده‌اند. در داخل ساختار دستگاه، دو دینام وجود دارد که از یک طرف به لوله‌ای باریک دارای فنر متصل شده و در انتهای آن تیغ قرار دارد. از طرف دیگر، لوله باریک به شانه دستگاه وصل می‌شود.
هنگامی که دستگاه روی سطح فرش حرکت می‌کند، شانه پرزهای فرش را مرتب می‌کند. سپس، با حرکت مداوم دینام اول، الیاف‌های بلند فرش توسط تیغ بریده می‌شوند. در ادامه، دینام دوم فعال شده و با ایجاد مکش قوی، پرزهای بریده شده را جمع‌آوری کرده و به داخل کیسه مخصوص منتقل می‌کند. این روش، به دلیل سرعت و دقت بالا، برای پرداخت فرشهای ماشینی و فرشهای دستبافت با بافت درشت‌تر مناسب است. بعد از پرداخت، فرش آماده استفاده است. در صورتی که فرش دستبافت شما کثیف شده است می‌توانید از خدمات فرش شویی برای تمیز کردن آن استفاده کنید.
روش دستی پرداخت فرش
پرداخت دستی فرش، روشی سنتی و بسیار ظریف است که برای فرشهای خاص، مانند فرشهای ریزبافت، ابریشمی یا آن‌هایی که دارای الیاف حساس هستند، به کار می‌رود. در این روش، استادکار با استفاده از ابزارهای دستی مانند شانه، تیغ و قیچی‌های باریک، به دقت و با حوصله، پرزهای اضافی و ناهموار را از سطح فرش جدا می‌کند. مهارت و تجربه استادکار در این روش بسیار حائز اهمیت است؛ زیرا کوچک‌ترین اشتباه می‌تواند به بافت فرش آسیب برساند و از ارزش آن بکاهد. پرداخت دستی، هنری تخصصی است که نیازمند دقت، ظرافت و تجربه فراوان است و تنها توسط افراد ماهر و باتجربه انجام می‌شود. در صورتی که نیاز به شستن فرش خانه خود دارید قالیشویی شمال تهران می‌تواند این کار را به بهترین شکل ممکن برای شما انجام دهد.
زمان مناسب برای موگیری فرش دستبافت
پرداخت و موگیری فرش دستبافت، هم در حین بافت و هم پس از اتمام آن قابل انجام است. پرداخت در حین بافت، به ویژه پس از بافت سه تا چهار رج، امکان شناسایی و رفع اشتباهات احتمالی در نقشه خوانی را فراهم کرده و به شما کمک می‌کند تا طرح نهایی فرش را بهتر ارزیابی کنید. از سوی دیگر، پرداخت پس از بافت، که پس از جدا کردن فرش از دار انجام می‌شود، نیازمند دقت و زمان بیشتری است و در صورت بروز خطا، امکان جبران آن محدودتر است. انتخاب هر یک از این روش‌ها بستگی به ترجیح و مهارت شما دارد؛ اما پرداخت در حین بافت، فرصت بیشتری برای اصلاح اشتباهات و اطمینان از کیفیت نهایی فرش فراهم می‌کند. بعد از اتمام فرش و استفاده از آن در صورت کثیفی فرش می‌توانید آن را به اعلاشویی بسپارید تا آن را برای شما تمیز کند؛ زیرا شستن فرشهای دستبافت به دلیل وزن زیاد بسیار سخت است.
موگیری فرش، گامی نهایی برای خلق فرشی زیبا
پرداخت و موگیری فرش، فرآیندی ظریف و تخصصی است که نقشی حیاتی در زیبایی و جلوه نهایی فرش ایفا می‌کند. این مرحله، که شامل کوتاه کردن پرزهای اضافی و هم‌سطح‌سازی سطح فرش می‌شود، نه تنها ظاهر فرش را آراسته‌تر می‌کند؛ بلکه باعث نمایان شدن هر چه بیشتر طرح و نقش آن می‌گردد. با این حال، پرداخت فرش، هنری ظریف و تخصصی است که نیازمند دقت و مهارت بالایی است. کوچک‌ترین اشتباه در این مرحله می‌تواند به آسیب‌های جبران‌ناپذیر و ناهمواری سطح فرش منجر شود. در این مقاله، به بررسی جامع مفهوم، انواع و روشهای پرداخت و موگیری فرش پرداختیم تا شما را با این جنبه مهم از هنر فرش‌بافی آشنا سازیم. در صورتی که فرش و مبل خانه شما کثیف شده است می‌توانید از خدمات یک قالیشویی یا مبل شویی خوب برای تمیز کردن آنها استفاده کنید.
